大方廣佛華嚴經卷第三十三
唐于闐國三藏沙門實叉難陀譯
十廻向品第二十五之十一
「佛子!菩薩摩訶薩復以法施所修善根如是廻向:『願一切佛刹皆悉清淨,以不可說不可說莊嚴具而莊嚴之。一一佛刹,其量廣大,同於法界,純善無礙,清淨光明,諸佛於中現成正覺。一佛刹中清淨境界,悉能顯現一切佛刹;如一佛刹,一切佛刹亦復如是。其一一刹,悉以等法界無量無邊清淨妙寳莊嚴之具而爲嚴飾。所謂:阿僧祇清淨寳座,敷衆寳衣;阿僧祇寳帳,寳網垂布;阿僧祇寳盖,一切妙寳互相映徹;阿僧祇寳雲,普雨衆寳;阿僧祇寳華,周徧清淨;阿僧祇衆寳所成欄楯(lan2shun4)、軒檻,清淨莊嚴;阿僧祇寳鈴,常演諸佛微妙音聲,周流法界;阿僧祇寳蓮華,種種寳色開敷榮耀;阿僧祇寳樹,周帀行列,無量妙寳以爲華果;阿僧祇寳宫殿,無量菩薩止住其中,阿僧祇寳樓閣,廣博崇麗,延袤(mou4)逺近;阿僧祇寳却敵,大寳所成,莊嚴妙好;阿僧祇寳門闥(ta4),妙寳瓔珞周帀垂布;阿僧祇寳牎牖(chuang2you3),不思議寳清淨莊嚴;阿僧祇寳多羅,形如半月,衆寳集成。如是一切,悉以衆寳而爲嚴飾,離垢清淨,不可思議,無非如來善根所起,具足無數寳藏莊嚴。復有阿僧祇寳河,流出一切清淨善法;阿僧祇寳海,法水盈满;阿僧祇寳芬陀利華,常出妙法芬陀利聲;阿僧祇寳須彌山,智慧山王秀出清淨;阿僧祇八楞妙寳,寳線貫穿,嚴淨無比;阿僧祇淨光寳,常放無礙大智光明,普照法界;阿僧祇寳鈴鐸(duo2),更相扣擊,出妙音聲;阿僧祇清淨寳,諸菩薩寳具足充满;阿僧祇寳繒綵,處處垂下,色相光潔;阿僧祇妙寳幢,以寳半月而爲嚴飾;阿僧祇寳旛,悉能普雨無量寳旛;阿僧祇寳帶,垂布空中,莊嚴殊妙;阿僧祇寳敷具,能生種種微細樂觸;阿僧祇妙寳旋,示現菩薩一切智眼;阿僧祇寳瓔珞(ying1luo4),一一瓔珞百千菩薩上妙莊嚴;阿僧祇寳宫殿,超過一切妙絶無比;阿僧祇寳莊嚴具,金剛摩尼以爲嚴飾;阿僧祇種種妙寳莊嚴具,常現一切清淨妙色;阿僧祇清淨寳,殊形異彩,光鑒(jian4)映徹;阿僧祇寳山,以爲垣牆,周帀圍繞,清淨無礙;阿僧祇寳香,其香普𤋱一切世界;阿僧祇寳化事,一一化事周徧法界;阿僧祇寳光明,一一光明現一切光。復有阿僧祇寳光明,清淨智光照了諸法。復有阿僧祇無礙寳光明,一一光明周徧法界。有阿僧祇寳處,一切諸寳皆悉具足。阿僧祇寳藏,開示一切正法藏寳。阿僧祇寳幢,如來幢相逈然髙出。阿僧祇寳賢,大智賢像,具足清淨。阿僧祇寳園,生諸菩薩三昧快樂。阿僧祇寳音,如來妙音,普示世間。阿僧祇寳形,其一一形皆放無量妙法光明。阿僧祇寳相,其一一相悉超衆相。阿僧祇寳威儀,見者皆生菩薩喜樂。阿僧祇寳聚,見者皆生智慧寳聚。阿僧祇寳安住,見者皆生善住寳心。阿僧祇寳衣服,其有著者,生諸菩薩無比三昧。阿僧祇寳袈裟,其有著者,纔(cai2)始發心則得善見陀羅尼門。阿僧祇寳修習,其有見者,知一切寳皆是業果,決定清淨。阿僧祇寳無礙知見,其有見者,得了一切清淨法眼。阿僧祇寳光藏,其有見者,則得成就大智慧藏。阿僧祇寳座,佛坐其上大師子吼。阿僧祇寳燈,常放清淨智慧光明。阿僧祇寳多羅樹,次第行列,繚(liao2)以寳繩,莊嚴清淨。其樹復有阿僧祇寳幹,從身聳擢(song3zhuo2),端直圓潔;阿僧祇寳枝,種種衆寳莊嚴稠宻,不思議鳥翔集其中,常吐妙音宣揚正法;阿僧祇寳葉,放大智光,徧一切處;阿僧祇寳華,一一華上,無量菩薩結跏趺坐徧遊法界;阿僧祇寳果,見者當得一切智智不退轉果。阿僧祇寳聚落,見者捨離世聚落法。阿僧祇寳都邑,無礙衆生於中盈满。阿僧祇寳宫殿,王處其中,具足菩薩那羅延身,勇猛堅固,被法甲冑,心無退轉。阿僧祇寳舍,入者能除戀舍宅心。阿僧祇寳衣,著者能令解了無著。阿僧祇寳宫殿,出家菩薩充满其中。阿僧祇寳珍玩,見者咸生無量歡喜。阿僧祇寳輪,放不思議智慧光明轉不退輪。阿僧祇寳跋陀樹,因陀羅網莊嚴清淨。阿僧祇寳地,不思議寳間錯莊嚴。阿僧祇寳吹,其音清亮充满法界。阿僧祇寳鼓,妙音克諧,窮劫不絶。阿僧祇寳衆生,盡能攝持無上法寳。阿僧祇寳身,具足無量功德妙寳。阿僧祇寳口,常演一切妙法寳音。阿僧祇寳心,具清淨意大智願寳。阿僧祇寳念,斷諸愚惑,究竟堅固一切智寳。阿僧祇寳明,誦持一切諸佛法寳。阿僧祇寳慧,決了一切諸佛法藏。阿僧祇寳智,得大圓满一切智寳。阿僧祇寳眼,鑒十力寳,無所障礙。阿僧祇寳耳,聽聞無量,盡法界聲,清淨無礙。阿僧祇寳鼻,常齅(xiu4)隨順清淨寳香。阿僧祇寳舌,能說無量諸語言法。阿僧祇寳身,徧遊十方而無罣礙。阿僧祇寳意,常勤修習普賢行願。阿僧祇寳音,淨妙音聲徧十方界。阿僧祇寳身業,一切所作以智爲首。阿僧祇寳語業,常說修行無礙智寳。阿僧祇寳意業,得無障礙廣大智寳,究竟圓满。』
「佛子!菩薩摩訶薩於彼一切諸佛刹中,於一佛刹、一方、一處、一毛端量,有無量無邊不可說數諸大菩薩,皆悉成就清淨智慧,充满而住。如一佛刹、一方、一處、一毛端量,如是盡虚空徧法界一一佛刹、一一方、一一處、一一毛端量,悉亦如是。是爲菩薩摩訶薩以諸善根而爲廻向,普願一切諸佛國土悉具種種妙寳莊嚴。如寳莊嚴,如是廣說;如是香莊嚴、華莊嚴、鬘莊嚴、塗香莊嚴、燒香莊嚴、末香莊嚴、衣莊嚴、盖莊嚴、幢莊嚴、旛莊嚴、摩尼寳莊嚴,次第乃至過此百倍皆如寳莊嚴,如是廣說。
「佛子!菩薩摩訶薩以法施等所集善根,爲長養一切善根故廻向;爲嚴淨一切佛刹故廻向;爲成就一切衆生故廻向;爲令一切衆生皆心淨不動故廻向;爲令一切衆生皆入甚深佛法故廻向;爲令一切衆生皆得無能過清淨功德故廻向;爲令一切衆生皆得不可壞清淨福力故廻向;爲令一切衆生皆得無盡智力,度諸衆生令入佛法故廻向;爲令一切衆生皆得平等無量清淨言音故廻向;爲令一切衆生皆得平等無礙眼,成就盡虚空徧法界等智慧故廻向;爲令一切衆生皆得清淨念,知前際劫一切世界故廻向;爲令一切衆生皆得無礙大智慧,悉能決了一切法藏故廻向;爲令一切衆生皆得無限量大菩提,周徧法界無所障礙故廻向;爲令一切衆生皆得平等無分别同體善根故廻向;爲令一切衆生皆得一切功德具足莊嚴清淨身、語、意業故廻向;爲令一切衆生皆得同於普賢行故廻向;爲令一切衆生皆得入一切同體清淨佛刹故廻向;爲令一切衆生悉觀察一切智,皆趣入圓满故廻向;爲令一切衆生皆得逺離不平等善根故廻向;爲令一切衆生皆得平等無異相,深心次第圓满一切智故廻向;爲令一切衆生皆得安住一切白法故廻向;爲令一切衆生皆於一念中證一切智得究竟故廻向;爲令一切衆生皆得成满清淨一切智道故廻向。
「佛子!菩薩摩訶薩以諸善根普爲一切衆生如是廻向已,復以此善根,欲普圓满演說一切清淨行法力故廻向;欲成就清淨行威力,得不可說不可說法海故廻向;欲於一一法海,具足無量等法界清淨智光明故廻向;欲開示演說一切法差别句義故廻向;欲成就無邊廣大一切法光明三昧故廻向;欲隨順三世諸佛辯才故廻向;欲成就去、來、現在一切佛自在身故廻向;爲尊重一切佛可愛樂無障礙法故廻向;爲满足大悲心,救護一切衆生常無退轉故廻向;欲成就不思議差别法、無障礙智心、無垢染諸根清淨,普入一切衆㑹道場故廻向;欲於一切若覆若仰、若麤若細、若廣若狹、小大染淨,如是等諸佛國土,常轉平等不退法輪故廻向;欲於念念中得無所畏、無有窮盡種種辯才妙法光明開示演說故廻向;爲樂求衆善,發心修習,諸根轉勝,獲一切法大神通智,盡能了知一切諸法故廻向;欲於一切衆㑹道場親近供養,爲一切衆生演一切法咸令歡喜故廻向。
「佛子!菩薩摩訶薩又以此善根如是廻向,所謂:『以住法界無量住廻向,以住法界無量身業廻向,以住法界無量語業廻向,以住法界無量意業廻向,以住法界無量色平等廻向,以住法界無量受、想、行、識平等廻向,以住法界無量藴平等廻向,以住法界無量界平等廻向,以住法界無量處平等廻向,以住法界無量内平等廻向,以住法界無量外平等廻向,以住法界無量發起平等廻向,以住法界無量深心平等廻向,以住法界無量方便平等廻向,以住法界無量信解平等廻向,以住法界無量諸根平等廻向,以住法界無量初、中、後際平等廻向,以住法界無量業報平等廻向,以住法界無量染淨平等廻向,以住法界無量衆生平等廻向,以住法界無量佛刹平等廻向,以住法界無量法平等廻向,以住法界無量世間光明平等廻向,以住法界無量諸佛菩薩平等廻向,以住法界無量菩薩行願平等廻向,以住法界無量菩薩出離平等廻向,以住法界無量菩薩教化調伏平等廻向,以住法界無量法界無二平等廻向,以住法界無量如來衆㑹道場平等廻向。』
「佛子!菩薩摩訶薩如是廻向時,安住法界無量平等清淨身,安住法界無量平等清淨語,安住法界無量平等清淨心,安住法界無量平等諸菩薩清淨行願,安住法界無量平等清淨衆㑹道場,安住法界無量平等爲一切菩薩廣說諸法清淨智,安住法界無量平等能入盡法界一切世界身,安住法界無量平等一切法光明清淨無畏;能以一音盡斷一切衆生疑網,隨其根欲皆令歡喜,住於無上一切種智、力、無所畏、自在神通、廣大功德、出離法中。
「佛子!是爲菩薩摩訶薩第十住等法界無量廻向。菩薩摩訶薩以法施等一切善根如是廻向時,成满普賢無量無邊菩薩行願,悉能嚴淨盡虚空等法界一切佛刹,令一切衆生亦得如是,具足成就無邊智慧,了一切法,於念念中見一切佛出興於世,於念念中見一切佛無量無邊自在力,所謂:廣大自在力、無著自在力、無礙自在力、不思議自在力、淨一切衆生自在力、立一切世界自在力、現不可說語言自在力、隨時應現自在力、住不退轉神通智自在力、演說一切無邊法界𠈷無有餘自在力、出生普賢菩薩無邊際眼自在力、以無礙耳識聞持無量諸佛正法自在力、一身結跏趺坐周徧十方無量法界於諸衆生無所迫隘自在力、以圓满智普入三世無量法自在力。又得無量清淨,所謂:一切衆生清淨、一切佛刹清淨、一切法清淨、一切處徧知智清淨、徧虚空界無邊智清淨、得一切差别言音智以種種言音普應衆生清淨、放無量圓满光普照一切無邊世界清淨、出生一切三世菩薩行智清淨、一念中普入三世一切諸佛衆㑹道場智清淨、入無邊一切世間令一切衆生皆作所應作清淨。如是等皆得具足,皆得成就,皆已修治,皆得平等,皆悉現前,皆悉知見,皆悉悟入,皆已觀察,皆得清淨,到於彼岸。」
爾時,佛神力故,十方各百萬佛刹微塵數世界六種震動,所謂:動、徧動、等徧動,起、徧起、等徧起,踊(yong3)、徧踊、等徧踊,震、徧震、等徧震,吼、徧吼、等徧吼,擊、徧擊、等徧擊。佛神力故,法如是故,雨衆天華、天鬘、天末香、天諸雜香、天衣服、天珍寳、天莊嚴具、天摩尼寳、天沉水香、天栴檀香、天上妙盖、天種種幢、天雜色旛、阿僧祇諸天身;無量百千億不可說天妙法音、不可思議天讃佛音、阿僧祇天歡喜音,咸稱善哉;無量阿僧祇百千那由他諸天恭敬禮拜;無數天子常念諸佛,希求如來無量功德,心不捨離;無數天子作衆妓樂,歌詠讃歎供養如來;百千阿僧祇諸天放大光明,普照盡虚空徧法界一切佛刹,現無量阿僧祇諸佛境界;如來化身出過諸天,如於此世界兜率陀天宫說如是法,周徧十方一切世界兜率天宫悉亦如是。
爾時,復以佛神力故,十方各過百萬佛刹微塵數世界外,各有百萬佛刹微塵數諸菩薩而來集㑹,周徧十方,咸作是言:
「善哉!善哉!佛子!乃能說此諸大廻向。佛子!我等皆同一號,名:金剛幢,悉從金剛光世界金剛幢佛所來詣此土。彼諸世界悉以佛神力故而說是法,衆㑹眷屬、文辭句義,皆亦如是,不増不減。我等皆承佛神力,從彼土來爲汝作證。如我來此衆㑹爲汝作證,十方所有一切世界兜率天宫寳莊嚴殿諸菩薩衆來爲作證,亦復如是。」
爾時,金剛幢菩薩承佛神力,觀察十方一切衆㑹曁于法界已。善知文義,増廣大心,大悲普覆一切衆生,繫心安住三世佛種,善入一切佛功德法,成就諸佛自在之身,觀諸衆生心之所樂,及其所種一切善根悉分别知,隨順法身,爲現清淨妙色之身,即於是時而說頌曰:
「菩薩成就法智慧,悟解無邊正法門,
爲法光明調御師,了知無礙眞實法。
菩薩爲法大導師,開示甚深難得法,
引導十方無量衆,悉令安住正法中。
菩薩已飲佛法海,法雲普雨十方界,
法日出現於世間,闡揚妙法利群生。
常爲難遇法施主,了知入法巧方便,
法光清淨照其心,於世說法恒無畏。
善修於法自在心,悉能悟入諸法門,
成就甚深妙法海,普爲衆生擊法鼓。
宣說甚深希有法,以法長養諸功德,
具足清淨法喜心,示現世間佛法藏。
諸佛法王所灌頂,成就法性智藏身,
悉能解了法實相,安住一切衆善法。
菩薩修行第一施,一切如來所讃喜,
所作皆蒙佛忍可,以此成就人中尊。
菩薩成就妙法身,親從諸佛法化生,
爲利衆生作法燈,演說無量最勝法。
隨所修行妙法施,則亦觀察彼善根,
所作衆善爲衆生,悉以智慧而廻向。
所有成佛功德法,悉以廻施諸群生,
願令一切皆清淨,到佛莊嚴之彼岸。
十方佛刹無有量,悉具無量大莊嚴,
如是莊嚴不可思,盡以莊嚴一國土。
如來所有清淨智,願令衆生皆具足,
猶如普賢眞佛子,一切功德自莊嚴。
成就廣大神通力,徃詣世界悉周徧,
一切衆生無有餘,皆使修行菩薩道。
諸佛如來所開悟,十方無量諸衆生,
一切皆令如普賢,具足修行最上行。
諸佛菩薩所成就,種種差别諸功德,
如是功德無有邊,願使衆生悉圓满。
菩薩具足自在力,所應學處皆徃學,
示現一切大神通,普詣十方無量土。
菩薩能於一念頃,覲等衆生無數佛,
又復於一毛端中,盡攝諸法皆明見。
世間衆生無有量,菩薩悉能分别知,
諸佛無量等衆生,大心供養咸令盡。
種種名香上妙華,衆寳衣裳及旛盖,
分布法界咸充满,發心普供十方佛。
一毛孔中悉明見,不思議數無量佛,
一切毛孔皆如是,普禮一切世間燈。
舉身次第恭敬禮,如是無邊諸最勝,
亦以言辭普稱讃,窮盡未來一切劫。
一如來所供養具,其數無量等衆生,
如是供養一如來,一切如來亦復然。
供養讃歎諸如來,盡彼世間一切劫,
世間劫數可終盡,菩薩供養無休懈。
一切世間種種劫,於爾所劫修諸行,
恭敬供養一如來,盡一切劫無厭足。
如無量劫供一佛,供一切佛皆如是,
亦不分别是劫數,於所供養生疲厭。
法界廣大無邊際,菩薩觀察悉明了,
以大蓮華徧布中,施等衆生無量佛。
寳華香色皆圓满,清淨莊嚴甚微妙,
一切世間無可喻,持以供養人中尊。
衆生數等無量刹,諸妙寳盖满其中,
悉以供養一如來,供一切佛皆如是。
塗香無比最殊勝,一切世間未曽有,
以此供養天人師,窮盡衆生數等劫。
末香燒香上妙華,衆寳衣服莊嚴具,
如是供養諸最勝,歡喜奉事無厭足。
等衆生數照世燈,念念成就大菩提,
亦以無邊偈稱述,供養人中調御者。
如衆生數佛世尊,皆修無上妙供養,
如衆生數無量劫,如是讃歎無窮盡。
如是供養諸佛時,以佛神力皆周徧,
悉見十方無量佛,安住普賢菩薩行。
過去未來及現在,所有一切諸善根,
令我常修普賢行,速得安住普賢地。
一切如來所知見,世間無量諸衆生,
悉願具足如普賢,爲聦慧者所稱讃。
此是十方諸大士,共所修治廻向行,
諸佛如來爲我說,此廻向行最無上。
十方世界無有餘,其中一切諸衆生,
莫不咸令得開覺,悉使常如普賢行。
如其廻向行布施,亦復堅持於禁戒,
精進長時無退怯,忍辱柔和心不動,
禪定持心常一縁,智慧了境同三昧,
去來現在皆通達,世間無有得其邊。
菩薩身心及語業,如是所作皆清淨,
一切修行無有餘,悉與普賢菩薩等。
譬如法界無分别,戲論染著皆永盡,
亦如涅槃無障礙,心常如是離諸取。
智者所有廻向法,諸佛如來已開示,
種種善根悉廻向,是故能成菩薩道。
佛子善學此廻向,無量行願悉成满,
攝取法界盡無餘,是故能成善逝力。
若欲成就佛所說,菩薩廣大殊勝行,
宜應善住此廻向,是諸佛子號普賢。
一切衆生猶可數,三世心量亦可知,
如是普賢諸佛子,功德邊際無能測。
一毛度空可得邊,衆刹爲塵可知數,
如是大仙諸佛子,所住行願無能量。」
大方廣佛華嚴經卷第三十三
音釋:
1、欄楯:欄:音攔:落幹切(lan2),楯:食尹切(shun4)檻也。
2、延袤:袤:莫候切(mou4),亘長也。
3、芬陀利:梵語也,此雲白蓮花,芬:音分。
4、鐸:達各切(duo2)。
5、瓔珞:瓔:於盈切(ying1);珞:盧各切(luo4)。
6、繚:憐蕭切(liao2),纏也。
7、古案切(gan4),莖也。
8、聳擢:息拱切(song3),髙也;擢:直角切(zhuo2),拔也。
9、翔:似羊切(xiang2),翱翔也。
10、跏趺:跏:音加,趺:音夫。屈足坐也。
11、冑:直又切(zhou4),兜鍪也。
12、克諧:克:苦得切(ke),现代读音没有轻声,故取现代读音(ke4),能也,諧:戸皆切(xie2),和也。
13、 齅:許救切(xiu4),以鼻攬氣也。
14、罣礙:罣:古賣切(gua4),礙:牛蓋切(ai4)。
15、迫隘:迫:博陌切(bo),现代读音无轻声,故取现代读音(po4),狭也。隘:烏懈切(ai4),陋也。
16、踊:余隴切(yong3)。
西安圣爱会龙藏法音定捐群供养此经一卷
西安释典文化龙藏法音工作室制作